Corporate Litigation

Ge­schil­len­re­ge­ling Aandeelhouders moeten soms afscheid van elkaar kunnen nemen; ten behoeve van de optimale lange termijn waardecreatie en/of ter oplossing van een duurzame ontwrichting van de onderlinge verhoudingen. De Nederlandse ge­schil­len­re­ge­ling biedt op papier de interessante mogelijkheid dat 1) één of meer aandeelhouders die (gezamenlijk) ten minste 1/3 van de aandelen houden, van een andere aandeelhouder vorderen dat hij zijn aandelen overdraagt (uit­sto­ting­vor­de­ring) en 2) een aandeelhouder van zijn me­de­aan­deel­hou­ders vordert dat deze zijn aandelen overnemen (uit­tre­dings­pro­ce­du­re). Voor een uit­tre­dings­vor­de­ring is vereist dat de aandeelhouder door zijn gedragingen de belangen van de vennootschap zodanig schaadt of heeft geschaad, dat het voortduren van zijn aan­deel­hou­der­schap in redelijkheid niet meer kan worden geduld. Voor een uit­tre­dings­vor­de­ring is vereist dat de gedragingen van de me­de­aan­deel­hou­ders zodanig de betreffende aandeelhouder schaden, dat in redelijkheid niet langer van hem kan worden gevergd dat hij aandeelhouder blijft. Echter, in de praktijk blijkt de ge­schil­len­re­ge­ling een zorgenkindje. De rechtbanken hebben het druk en de noodzakelijke expertise op dit gebied ontbreekt meer dan eens. Lees voor een uitvoerige analyse van de jurisprudentie en literatuur: de Kroniek Uitkoop en ge­schil­len­re­ge­ling in de Geschriften voor Corporate Litigation. Er is al een jarenlange roep tot verbetering van de ge­schil­len­re­ge­ling. Dit jaar is er weer schot in de zaak gekomen met het wetsvoorstel ‘Wet aanpassing ge­schil­len­re­ge­ling en verduidelijking ont­van­ke­lijk­heids­ei­sen en­quê­te­pro­ce­du­re’ (Wagevoe). Het Wetsvoorstel voor de nieuwe ge­schil­len­re­ge­ling: Wagevoe In 2019 is reeds het voorontwerp ‘Wet aanpassing ge­schil­len­re­ge­ling en verduidelijking ont­van­ke­lijk­heids­ei­sen en­quê­te­pro­ce­du­re’ (Wagevoe) ter consultatie gepubliceerd. In het voorjaar van 2023 is het wetsvoorstel ingediend. Het wetsvoorstel beoogt te komen tot een meer geïntegreerde laagdrempelige, deskundige en gespecialiseerde afdoening van aan­deel­hou­ders­ge­schil­len. De wijzigingen onder de Wagevoe op het gebied van de ge­schil­len­re­ge­ling omvatten o.a.:Uit­sto­tings­pro­ce­du­re en uit­tre­dings­pro­ce­du­re worden een ver­zoek­schrift­pro­ce­du­re (in plaats van dag­vaar­ding­pro­ce­du­re);Ge­schil­len­re­ge­ling wordt geconcentreerd in één feitelijke instantie: de On­der­ne­mings­ka­mer (met de mogelijkheid tot cassatie bij de Hoge Raad);Ge­schil­len­re­ge­ling wordt van toepassing op BV's en NV's, met uitzondering van beurs­ven­noot­schap­pen;Ver­rui­ming van het toe­pas­sings­be­reik van de ge­schil­len­re­ge­ling tot cer­ti­fi­caat­hou­ders;Ver­rui­ming van de grond voor de uitstoting: de rechter kan in zijn belangenafweging ook het gedrag van een aandeelhouder buiten de context van de vennootschap meenemen. In de zomer van 2023 heeft de Raad van State positief opbouwend advies gegeven. Het wetsvoorstel is op dit moment in behandeling bij de Tweede Kamer. De one stop shop Met name de On­der­ne­mings­ka­mer als enige feitelijke instantie voor de ge­schil­len­re­ge­ling is een positieve ontwikkeling in het kader van een efficiëntere one stop shop afhandeling van aan­deel­hou­ders­ge­schil­len. Het specialisme bij de On­der­ne­mings­ka­mer op dit gebied zal hopelijk leiden tot efficiëntere toepassing van de ge­schil­len­re­ge­ling waardoor aandeelhouders makkelijker en sneller uit elkaar kunnen. Onder de huidige ge­schil­len­re­ge­ling is de On­der­ne­mings­ka­mer slechts bevoegd in hoger beroep. Deze exclusieve bevoegdheid geldt óók als daarnaast andere samenhangende vorderingen tussen de aandeelhouders over en weer zijn ingesteld. In recente jurisprudentie blijkt al dat de On­der­ne­mings­ka­mer, met de verruiming van de ‘samenhangende vordering’, meer procedures waar de ge­schil­len­re­ge­ling een rol speelt naar zich toetrekt. Een vraag die logischerwijs bovenkomt naar aanleiding van het concentreren van de ge­schil­len­re­ge­ling bij de On­der­ne­mings­ka­mer, is of het argument van meer specialisme en snellere afhandeling bij de On­der­ne­mings­ka­mer niet in het gedrang komen als alle ge­schil­len­re­ge­ling vorderingen aan de On­der­ne­mings­ka­mer worden voorgelegd. De On­der­ne­mings­ka­mer ziet dit probleem nog niet. Op termijn zal dit wellicht tot een toename van het aantal zaken bij de On­der­ne­mings­ka­mer leiden, maar de On­der­ne­mings­ka­mer verwacht vooralsnog niet dat dit tot problemen zal leiden. Deze visie wordt gedeeld door experts uit de praktijk tijdens de vergadering van de Vereniging voor Corporate Litigation in november 2023. Conclusie Nederland kent verschillende mogelijkheden voor aandeelhouders om bij een bepaald conflict uit elkaar te gaan. Goed is om dit al vooraf te regelen in de onderlinge (aan­deel­hou­ders)do­cu­men­ta­tie. Zie hierover het artikel ‘Geschillen over het vertrek van een aandeelhouder: the good-, the bad-(leaver) & Haviltex’. Los van de contractuele mogelijkheden zou ook een geforceerde scheiding via en­quê­te­pro­ce­du­re, een gedwongen uitkoop via de uitkoopprocedure (bij een aandelenbelang van meer dan 95%) en de ge­schil­len­re­ge­ling soelaas kunnen bieden. De ge­schil­len­re­ge­ling is soms de last resort, maar werkt op dit moment in de praktijk niet altijd goed. Het Nederlandse bedrijfsleven is gebaat bij een snelle verbetering van de ge­schil­len­re­ge­ling, zeker in roerige tijden. De noodzaak tot een nieuwe regeling zal alleen maar prangender worden als de huidige onzekere tijden doorzetten en het spanningsveld tussen aandeelhouders omtrent kor­te­ter­mijn­winst en duurzame lange termijn waardecreatie verder toeneemt. Contact Mochten er vragen en/of opmerkingen zijn over aan­deel­hou­ders­ge­schil­len en de mogelijkheden die u ter beschikking staan, schroom dan niet om contact met ons op te nemen.

Deze kroniek biedt een overzicht van de relevante ontwikkelingen op het gebied van over­na­me­ge­schil­len in het jaar 2022, waaronder de gepubliceerde jurisprudentie en literatuur. In deze kroniek, in Maandblad...

Geschillen over lea­ver-be­pa­lin­gen in aan­deel­hou­ders­over­een­kom­sten komen in de praktijk vaak voor. Een vertrekkende aandeelhouder kan van mening zijn dat hij op grond van de aan­deel­hou­ders­over­een­komst...

In de huidige recessie, met oplopende faillissementen in heel Europa, zullen be­lan­gen­te­gen­stel­lin­gen binnen ondernemingen omtrent strategie en duurzame langetermijn waardecreatie toenemen. De Nederlandse...

Op 1 november 2022 is het wetsvoorstel voor de Wet verantwoord en duurzaam internationaal ondernemen (Wetsvoorstel ESG-beleid) formeel ingediend bij de Tweede Kamer. Nadat de wet vorig jaar aanhangig...

In 2021 there was a significant increase of judgments in relation to disputes regarding Dutch M&A transactions. In the chronicle on Dutch M&A Disputes our corporate litigation specialists Bart-Adriaan...

Op vrijdag 3 juni 2022 is de ‘Kroniek Over­na­me­ge­schil­len in coronajaar 2021’ van Bart-Adriaan de Ruijter en Dominique Glazener verschenen in het toonaangevende tijdschrift ‘Maandblad voor On­der­ne­mings­recht’...

Afgelopen week verscheen de toonaangevende bundel Geschriften vanwege de Vereniging Corporate Litigation 2020-2021 (Wol­ters Kluwer, 2021) met een bijdrage van onze advocaten Bart-Adriaan de Ruijter en...

Introduction: revolutionary judgment for multinationals in all sectorsLast week a revolutionary climate change judgment was rendered with potentially great impact on companies worldwide, especially on...

De ver­ze­ke­rings­plicht van een bestuurder van de onderneming is hot, zeker in deze tijden van Covid-19. Op 13 oktober jl. heeft het Gerechtshof Den Bosch, ECLI:NL:GHS­HE:2020:3156, een belangrijk arrest...

Een bijdrage van Peter Schimmel en Bart-Adriaan de Ruijter voor ExecutiveFinance over het verhoogde frauderisico bij ondernemingen in tijden van Corona. In crisistijd wordt gefraudeerd om bepaalde 'strain'...